Artikel loopbaanvisie augustus 2018
Het labyrint als instrument bij loopbaanbegeleiding- foto voorpagina Hans Bouma
Ga via de link naar het artikel
artikel_loopbaanvisie_aug_2018.pdf80 LoopbaanVisie augustus 2018
KENNIS & KUNDE
Het labyrint is een betekenisvol symbool dat al tienduizend jaar over de hele
wereld voorkomt. In de meest onherbergzame gebieden zijn labyrinten
gevonden en we zien ze ook nu nog in onze eigen omgeving ontstaan. De
weg waarover je in het labyrint wordt geleid, heeft een diepere betekenis;
het betreft de eigen persoonlijke levensweg die je gaat – je innerlijke labyrint.
Het lopen van een labyrint kan je helpen ontdekken wie je bent en kan je
jouw verbondenheid met de kosmos laten beleven.
Tonny van Deudekom
Het labyrint als
instrument bij
loopbaanbegeleiding
Hoofdartikel
81
Hoofdartikel
LoopbaanVisie augustus 2018
Het labyrint is een oeroud archetype, een symbool van
verbinding, van geboorte, wedergeboorte en transformatie.
Het heeft een universele betekenis en is niet voorbehouden
aan één enkele religieuze of culturele traditie.
Juist daarom spreekt het mensen over de hele wereld
aan. Het verbindt de buitenwereld met de innerlijke
wereld (of de menselijke en de goddelijke wereld). De
cirkel is het symbool van heling, heelheid en eenheid:
het labyrint wijst een weg door die cirkel heen.
Een labyrint kan fysiek aanwezig zijn, maar wordt ook
als symbool gehanteerd voor de levensweg. Als een
oeroude ruimte die onze innerlijke en uiterlijke levensreis
symboliseert. Het biedt dan plaats aan een zoektocht
naar onze zogenaamde kern. In de christelijke
traditie wordt het labyrint wel vereenzelvigd met de
pelgrimstocht naar het heilige land. Daarom liggen in
een aantal kerken en kathedralen in Frankrijk, Italië en
Engeland labyrinten. De pelgrim liep het labyrint door
drie stappen vooruit te maken en twee achteruit.
Een heel bekend labyrint is het Chartres labyrint, te
vinden op de vloer in de kathedraal in Chartres. Een
andere vorm van een labyrint is het klassieke labyrint.
Ook op de kade in Nijmegen en op de Brink in Deventer
is een labyrint aangelegd. Voor mijn werk als
coach heb ik een labyrint in mijn tuin dat ik inzet als
het ‘past’.
Chartres labyrint Klassiek labyrint
We mogen het labyrint vooral niet verwarren met een
doolhof. Simpel gezegd vind je in een labyrint de weg
en in een doolhof zoek je de weg. In een labyrint word
je over één weg geleid en richt je de aandacht naar
binnen. Verdwalen kan niet. In een doolhof echter
heeft de weg vertakkingen en kruispunten en word je
misleid en aan het dwalen gebracht. De aandacht is
naar buiten gericht. Voor mij persoonlijk is het labyrint
in de loop der tijd een rustpunt geworden. Als ik met
een vraag zit ga ik met aandacht het labyrint lopen en
ik kom er meestal uit met een antwoord.
Antwoorden vinden in het labyrint
Het lopen van het labyrint staat symbool voor het gaan
van je eigen levensweg. Je kunt dit doen op moeilijke
momenten in je leven, maar ook als een gewoon onderdeel
van je dagelijkse levenspad. In vrijwel alle gevallen
brengt het meer innerlijke rust, heling, acceptatie
en een besef van verbondenheid. In het echte leven
kent ons pad ook de nodige – verwachte en onverwachte
– wendingen. Met het lopen van een labyrint
doen we dat als het ware na. De vorm van het labyrint
geeft vertrouwen dat je tot je kern (bestemming) kunt
komen. Het is net het leven zelf; de ene keer ben je
dichter bij je kern dan de andere keer. Je gaat linksom
en rechtsom en komt uiteindelijk tot de kern. Je kunt
diverse doelen stellen, waarmee je het labyrint in kunt
gaan:
82 LoopbaanVisie augustus 2018
KENNIS & KUNDE
1. Antwoorden vinden op levens- en zingevingsvragen.
Wat we doen is ruimte scheppen voor onszelf en dichter
bij onszelf komen als we met aandacht stilstaan bij
wat voor ons belangrijk is. Vragen die je jezelf kunt stellen
zijn: Wat heb ik werkelijk nodig? Wat wil ik echt?
Waar gaat mijn diepste verlangen naar uit? Waar sta
ik in mijn leven of werk? Hoe ga ik verder? Wat is op
dit moment goed voor mij? Gaandeweg zal het antwoord
uit jezelf komen, hierop mag je vertrouwen. Je
verbindt je in het labyrint met je diepste wezen en het
innerlijke weten. Mystici zeggen dat de mens in zijn
diepste wezen verbonden is met het Al, met God, met
de voorzienigheid, met … geef het je eigen woord.
2. Loslaten wat je achter je wilt laten: verdriet, angst,
wrok, negativiteit of schuldgevoel.
Door die gevoelens te ervaren kun je ze loslaten of een
plaats geven. Daardoor maak je ruimte voor nieuwe
ervaringen, en kom je dichter bij je diepere zelf. In het
midden ontvang je wellicht nieuwe inzichten, antwoorden,
beelden of een gevoel van verwondering
en opluchting. Je intuïtie en de diepere lagen van je
ziel gaan spreken. Je wordt gevoed door je bron en er
vinden transformaties plaats. Op de weg naar buiten
overweeg je nog eens wat je gevonden hebt en mee
hebt genomen uit het midden. Ook kan het zijn dat
de antwoorden of inzichten op een later moment tot
je komen of zich in je dromen manifesteert. Geef jezelf
de ruimte en wees vrij van verwachtingen en oordelen.
3.Een mantra of gebed opzeggen tijdens de labyrintloop.
Bezinning en met je aandacht naar binnengaan geeft
rust.
4. Je denken ordenen.
Een labyrintwandeling ruimt de geest op en ordent je
denken.
5. Gevoelens van stress verminderen.
Met volle aandacht en rust het labyrint lopen, vermindert
gevoelens van gehaastheid, stress en onrust.
6. Anderen tegenkomen.
Het delen van het smalle pad stemt tot nadenken over
hoe je in je leven met ontmoetingen en verbindingen
omgaat. Het verhoogt het besef van ‘gedeelde momenten'
en het bewustzijn van een collectieve zoektocht
en een gedeelde bestemming.
Het lopen van een labyrint
Een reis door het labyrint helpt bij het onderzoeken van
de diverse kanten van een probleem. Het beperkt zich
niet alleen tot het rationele of intuïtieve, het verstand
of het gevoel: beide komen aan bod. Ook vragen over
zingeving krijgen aandacht. Het lopen van het labyrint
geeft antwoorden op vragen waarop jouw cliënt een
antwoord zoekt. Een voorwaarde is dat je cliënt zich
met aandacht voorbereid op wat van wezenlijk belang
is op dat moment. De cliënt kan hiertoe de vraag voor
zichzelf opschrijven om er beter op te kunnen focussen
en zich te verbinden met een diepere laag in zichzelf.
De cliënt probeert zich tijdens het lopen open te stellen
voor zijn innerlijke stem en de antwoorden die van
binnenuit komen. Het is van belang dat je cliënt zijn
innerlijke stem serieus neemt en durf te vertrouwen op
de innerlijke leiding. Met het verlaten van het labyrint
heeft je cliënt (mogelijk) een oplossing gevonden voor
zijn probleem. Soms komen de verrassende inzichten
wanneer je cliënt een nachtje heeft geslapen over de
oefening en de uitkomst.
Aanvullende tips
Het labyrint is bruikbaar in situaties waar je klanten niet
kunnen, durven of willen beslissen over een belangrijk
Klassiek labyrint bij ’t Hofke in Olburgen, 2017
Hoofdartikel
83
Hoofdartikel
LoopbaanVisie augustus 2018
thema in hun (werkzame) leven. Mijn professionele ervaring
is dat het inzetten van het labyrint hierbij zeer
waardevol kan zijn. Het kan gaan over veranderen van
werkrichting, de eigen droom volgen, toch verhuizen,
een studie volgen, stoppen of uitstellen, verwerking en
loslaten van teleurstelling en onontkoombare veranderingen
in het leven. Maar ook over loslaten en transformeren
van gevoelens bij verlies, ziekte, trauma’s en
vermindering in eigen kunnen. Een terdege voorbereiding
doen met je klant middels meditatie, een aarde-
oefening of energetische oefening is van wezenlijk
belang. Je helpt je klant contact met zichzelf te maken
en te hebben tijdens de gehele labyrintsessie (voorbereiding,
lopen en nazorg).
De essentie is dat je de klant helpt, om vooraf aan het
lopen, heel concreet contact te maken met de eigen
vragen, angsten en twijfels en hem de concrete vraag
mee te laten nemen in het labyrint. De opdracht aan
je klant is niet te sturen, niets in te vullen, maar de
eigen wijsheid, intuïtie en gevoelens te ervaren die
wellicht opkomen met het lopen van het labyrint. Je
kunt de volgende instructie meegeven bij het lopen:
‘Neem hetgeen je hebt voorbereid serieus. Herhaal je
vraag nogmaals in jezelf bij de ingang van het labyrint
– daarna laat je het los. Neem het al lopende mee. Je
bepaalt je eigen tempo, de grootte van je stappen, de
momenten waarop je stilstaat. Als je iets achter wilt
laten, kun je dat het beste doen tot in het midden van
het labyrint. Daarna neem je wat je mee terug wilt nemen,
mee naar buiten.’ Na het lopen van het labyrint
kan je klant de ervaring eerst opschrijven en vervolgens
met je delen. De ervaring staat niet ter discussie,
er is geen oordeel. Ook een klant die niets heeft
meegemaakt in het labyrint heeft iets meegemaakt.
Het geeft wellicht ook weer aanleiding om dieper op
een vraag in te gaan. Ken altijd waarde toe aan elke
ervaring. Neem ook zelf genoegen met dat wat is.
De mythe
In het verhaal van Ariadne is er een monster in het
midden van het labyrint. Het monster staat symbool
voor onze eigen schaduwkant en wordt zorgvuldig
opgesloten. Dit doen we zelf ook vaak met gedach-
De draad van Ariadne – het labyrint als spiegel
van ons innerlijk.
In een periode van tegenspoed had koning Minos
van Kreta aan Poseidon, de koning van de zee, verzocht
een geschenk aan de goden te offeren om
hen goed te stemmen en voorspoed te bieden.
Poseidon gaf de koning een witte stier van buitengewone
kracht en schoonheid. Minos raakte echter
zo gehecht aan het prachtige dier dat hij besloot
om het voor zichzelf te houden en een andere stier
aan de goden te offeren. Poseidon had het bedrog
echter direct door en wreekte zich door Pasiphae,
de vrouw van koning Minos, te betoveren. Ze werd
verliefd op de witte stier, raakte zwanger en baarde
een kind dat half mens, half stier was: de minotaurus
(minos = mens; taurus= stier). Dit monster was
een schandvlek voor het koninkrijk en moest daarom
worden opgesloten en verborgen gehouden.
Een in Knossos wonende meester-architect kreeg
de opdracht een constructie te maken, waarin
Minotaurus veilig kon worden opgesloten. Het resultaat
was het beroemde labyrint in Knossos, de
hoofdstad van Kreta. Minotaurus accepteerde het
echter niet om opgesloten te worden en eiste als
tegenprestatie een prooi. Elke negen jaar zouden
zeven jonge mannen en zeven jonge vrouwen
geofferd worden voor Minotaurus. Theseus, de
zoon en troonopvolger van de koning van Athene,
hoorde over de Minotaurus. Hij was sterk en zag
ernaar uit om Minotaurus te verslaan. Volgens de
overlevering bood Ariadne, de dochter van koning
Minos die als sombere taak had de uitverkoren offers
tot de ingang van het labyrint te begeleiden,
hem een gewijd zwaard en een knot garen aan. Het
uiteinde van de draad bond Theseus bij de ingang
vast. Samen met de andere jonge mensen drong hij
het labyrint binnen. Onderweg wond hij de draad
af om de weg terug te kunnen vinden en hij versloeg
Minotaurus met het gewijde zwaard. Samen
met zijn bevrijde kameraden vond hij de weg naar
buiten moeiteloos terug.
Bron: Wikipedia
84 LoopbaanVisie augustus 2018
KENNIS & KUNDE
ten en gevoelens die we als kwaadaardig of negatief
ervaren. Ieder van ons kent eigen innerlijke conflicten.
We sluiten ze op, verbergen ze voor onszelf en voor
anderen. Dat ze in het onzichtbare hun eigen leven
gaan leiden en uiteindelijk een gevaar voor onszelf en
anderen worden, is iets om je bewust van te worden.
Zulke gevoelens en gedachten willen juist niet opgesloten
en afgezonderd worden. Ze willen erkend
worden en gezien, uit de schaduw treden en in het
licht komen. Het hoort bij ons menselijk lot om zowel
goede als kwade krachten in onszelf te leren hanteren.
Onze psyche is zeer gecompliceerd en onze bestemming
lijkt te zijn om harmonie en balans in onze innerlijke
chaos te brengen en waarachtig te zijn. Dit noemt
Rundqvist onze persoonlijke heldendaad. Naarmate
het beter lukt, groeien wij als mens en medemens. Hij
ziet ons daarmee tot de kern van het innerlijke labyrint
doordringen. Wie zichzelf blijft ontkennen, verliest
zijn beste energie, verstart en wordt materialistisch.
In de mythe komt dit tot uitdrukking in het offer van
veertien jonge vitale mensen. Het monster verslindt de
vitaliteit van de mens. Theseus staat hier voor de mannelijke
energie in ons; onze daadkracht en verstand,
hij doorbreekt de verstarring en maakt vrij. Hij neemt
zijn leven in eigen hand en vertrouwt op zijn innerlijke
leiding (de vrouwelijke energie van Ariadne). Zij vertegenwoordigt
de zuiverheid van het hart, zij is de intuïtie
en de empathie, de liefde. Het huwelijk tussen het
mannelijke en het vrouwelijke in onszelf, maakt ons tot
hele, rijpe en uiteindelijk tot wijze mensen. ■
Referenties
• Kustenmacher, M., & W. (2001). Labyrinten: een
ontdekkingsreis door de wereld van labyrinten en
doolhoven met motieven uit dertig eeuwen. Katwijk
aan zee: Panta Rhei.
• Rundqvist, R. (1998). Het labyrint als inwijdingsweg.
Utrecht: AnkhHermes.
• Sevenhuijzen, S. Over het labyrint. Geraadpleegd
op 2 juli 2018, van http://www.labyrintwerk.nl/
index.php/over-het-labyrint
Het labyrint helpt je jezelf innerlijk te
ordenen, om je diepe identiteit terug
te vinden
Tonny van Deudekom is coach en labyrintwerkster. Vanuit de Triskel
(www.detriskel.nl) helpt ze bij individuele vragen over leven en werk. Ze geeft
workshops en bezinningsdagen met gebruikmaking van meditatie, mindfulness
en labyrintwerk.
Tonny van Deudekom
Persoonlijke ervaringen van mensen die deelnamen aan de workshops.
Het was een bijzondere ervaring om met een groepje collega’s deze workshop te doen.
We kennen elkaar en onze thema’s. Dat gaf een gevoel van verbinding met elkaar. En
het was ook een klein avontuur wat we gingen beleven.
Het labyrint bracht ons allemaal een antwoord. Waar het ook vandaan kwam één ding
is zeker het kwam niet uit ons hoofd!
Mijzelf heeft het rust en stilte van binnen gebracht. Mijn antwoord was: Heb geduld
blijf geven, blijf stilletjes geven dat is de goede weg.
Daar doe ik het mee deze dagen en ik ben er erg blij mee!
Na al verschillende labyrinten ervaren te hebben, ben ik vandaag
voor het eerst met een concrete vraag het labyrint ingegaan.
Hoe bijzonder dat er dan ook een concreet antwoord komt!
En wat een lekker labyrint, dat zachte gras onder mijn blote voeten......
Een mooie ervaring!
Steeds weer spannend, beginnen bij het 0-punt. Het labyrint als de
spiegel van jezelf. Kijk er veel in.
De warmte en liefde te mogen ervaren! De warmte in het labyrint gevonden.
De wereld ligt weer voor me open. Een warme liefdevolle ervaring.
Dank.
Geweldige ervaring, heel bijzonder om mee te maken.
Ik vond het heel bijzonder. Het labyrint werkt echt, terwijl ik toch heel sceptisch was in het
begin.
Wat bijzonder en uniek!
Het labyrint in en uit en dan weten: "ik ben ik.
Een geweldige ervaring om alles zo duidelijk te ervaren wat erin
mij leeft door het lopen van het labyrint.
"Op blote voeten door het labyrinten gras"
Van vergelijken naar "het is goed zoals ik (van binnen)
ben."
Door te aarden, kan
ik bij mijn eigen gevoel blijven.
100% genieten is normaal, 50% is een keuzemogelijkheid!
Het helpt echt om met mijn vraag het labyrint in te gaan. Opeens ziet de wereld er weer anders uit.
Je geeft jezelf je eigen wijsheid!!! Bewust van wat je bent. een dieper thuiskomen. Dank je wel Tonny.
